سمینار علمی – آموزشی تحت عنوان «بررسی قبرهای دسته جمعی در پرتو علوم عدلی با نگاه ویژه به عدالت انتقالی» از سوی مؤسسه خدماتی علوم عدلی افغانستان با همکاری دانشگاه گوهرشاد و بنیاد انسان شناسی عدلی گواتیمالا به روز شنبه ۲۵ عقرب ۱۳۹8 در سالن کنفرانس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه گوهرشاد برگزار شد.
این سمینار که با هدف آشنایی اشتراک کنندگان با سه مقوله عدالت انتقالی، فورینزیک ساینس و قبرهای دسته جمعی، رونمایی رساله آموزشی «بررسی قبرهای دسته جمعی در پرتو علوم عدلی با نگاه ویژه به عدالت انتقالی» و همچنان تشریک یافته های مؤسسه خدماتی علوم عدلی افغانستان در پیوند به قبرهای دسته جمعی و تجارب کشور گواتیمالا در راستای تشخیص هویت اجساد مجهوال الهویه اسکلیتی برگزار شده بود، در آن ۸۵ نفر به شمول استادان، محصلان و فعالان مدنی شرکت نمودند.
نخست، سمینار یاد شده با سخنان استاد خلیل احمد متین رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه گوهرشاد افتتاح شد. سپس محمد احسان قانع رئیس شبکه تحلیل گران افغانستان در مورد عدالت انتقالی بحث نمود. در اخیر محمد اشرف بختیاری در مورد نقش فورینزیک ساینس یا علوم عدلی در بررسی و مستندسازی قبرهای دسته جمعی و تشخیص هویت اجساد مجهول اللهویه اسکلیتی بحث کرده و تجارب بنیاد انسان شناسی عدلی گواتیمالا و مؤسسه خدماتی علوم عدلی افغانستان را در این مورد تشریح نمود.
در اخیر، بختیاری افزود که مؤسسه خدماتی علوم عدلی افغانستان تعداد ۱۷ قبر دسته جمعی را شناسایی و ثبت نموده و برای حفاظت از آنها پیشنهادهای مشخصی را به حکومت افغانستان ارائه نموده است و در ضمن ۲ قبر دسته جمعی را نیز نبش نموده که یکی از این قبرهای دسته جمعی در مرکز بامیان قرار داشته که توسط تیم مسلکی این نهاد نبش گردیده است. با اینکه در رابطه به این قبر دو دیدگاه وجود داشت ولی پس از بررسی و تحلیل علمی – عدلی از این قبر دسته جمعی، بقایای اسکلیتی و اثار مصنوعی معلوم شد که در بین دو دیدگاه کدام یکی از این دیدگاه ها درست و مطابق با واقع بوده است. چرا که حقیقت را با علم و تکنالوژی های مدرن می توان شناسایی و تثبیت نمود. چنانچه گفته اند که هیچ عدالتی بدون حقیقت و هیچ حقیقتی بدون علم ممکن نیست.
سرانجام، سمینار علمی یاد شده با طرح سؤالات از سوی اشتراک کنندگان و ارائه پاسخ توسط سخنرانان ، توزیع رساله علمی – آموزشی به اشتراک کنندگان رسماً به پایان رسید.